Każda mała stópka zasługuje na szczególną uwagę. Dlatego zorganizowaliśmy akcję „Zapytaj Eksperta”, w której mogliście zadawać pytania dotyczące zdrowia stóp dzieci naszej Pani Ekspert - mgr Bożenie Rajchel-Chyli, antropolog z Instytutu Przemysłu Skórzanego w Łodzi. Przeczytajcie, jak na Wasze problemy odpowiedziała nasza Specjalistka.

Czy dziecku, które zaczyna stawiać pierwsze kroki zakładać kapcie?

Jeśli ma Pani na myśli obuwie domowe - należy założyć dziecku buciki, jeżeli jest zimno i/lub na podłożu, po którym chodzi dziecko, znajdują się ostre elementy, które mogłyby zranić stopy. Dziecko, które stawia pierwsze kroki, może chodzić boso lub w skarpetkach antypoślizgowych, jeżeli podłoże jest bezpieczne i nieśliskie a temperatura pokojowa.  

Jak to jest z tym "sztywnym zapiętkiem"? Chodzą słuchy, że to mit.

W środowisku medycznym zdania na temat zakładki (tak nazywa się element  usztywniający tylną część buta, znajdujący się pomiędzy wierzchem a podszewką) są podzielone. Część ortopedów, lekarzy rehabilitacji medycznej i fizjoterapeutów uważa, że należy zakładać dziecku obuwie usztywnione w części piętowej za pomocą zakładki, która będzie wspomagać prawidłowe ustawienie tylnej części stopy w stosunku do osi goleni i zapobiegać koślawości pięty. Druga grupa specjalistów jest zdania, że obuwie dla dziecka nie powinno ograniczać ruchu stóp w czasie chodzenia. Specjaliści Instytutu Przemysłu Skórzanego (jednostka naukowo-badawcza), którzy od wielu lat zajmują się obuwiem dla dzieci (oceniają obuwie do znaku ZDROWA STOPA) uważają, że obuwie z zamkniętą piętą powinno posiadać sprężystą zakładkę, która wspomaga prawidłowe ustawienie pięty. Podobną funkcję pełni miskowa podeszwa z wyżej uniesionymi brzegami w tylnej części i łoże dla pięty występujące w niektórych sandałach. Jeżeli założymy dziecku obuwie bez zakładek lub z miękkimi zakładkami, to po krótkim czasie tylna część obuwia może ulec deformacji i dziecko będzie ustawiać stopy w koślawości. Pozostaje jeszcze sprawa wysokości zakładki - zakładka nie powinna usztywniać cholewki w miejscu kostek.  

Czy to prawda, że na początek dla dziecka najlepsze są miękkie skórzane kapcie? Takie jest zdanie naszej fizjoterapeutki. Do jakiego wieku / etapu takie kapcie dziecku zakładać i co na zimniejsze miesiące?

  Rozumiem, że chodzi tutaj o produkty, które ze względu na zastosowane rozwiązania konstrukcyjno-materiałowo-technologiczne należy zaliczyć raczej do ochraniaczy dla dzieci niechodzących, chroniących stopy dzieci w chłodne dni. Mogą być one użytkowane w pomieszczeniach zamkniętych przez dzieci rozpoczynające chodzenie (decyzja rodziców) pod warunkiem, że podeszwy będą miały dobre właściwości antypoślizgowe. Nie nadają się do użytkowania na zewnątrz przez dzieci chodzące, ponieważ podeszwa nie zabezpiecza stóp przed urazami mechanicznymi oraz wodą, a cholewka nie stabilizuje prawidłowego ustawienia pięty. Jeżeli chodzi o użytkowanie tego rodzaju obuwia przez dzieci, które już sprawnie chodzą, to w Polsce istnieją różne poglądy na ten temat. Część lekarzy i fizjoterapeutów uważa, że dzieci ze zdrowymi stopami mogą chodzić w domu w tego rodzaju obuwiu, ponieważ zapewnia całkowitą swobodę stopom. Natomiast druga grupa specjalistów wskazuje, że obuwie (również domowe) powinno stabilizować odpowiednio pięty dziecka, a więc powinno posiadać odpowiednią zakładkę. Tego wymagania raczej nie spełnia obuwie, o które Pani pyta. Specjaliści z Instytutu Przemysłu Skórzanego, którzy od wielu lat prowadzą badania stóp dzieci i obuwia dla dzieci uważają, że obuwie z zamkniętą piętą powinno posiadać sprężystą zakładkę, która wspomaga prawidłowe ustawienie pięty.  

Czy po domu lepiej na boso, czy w skarpetkach? Córeczka ma rok i pewnie niedługo będzie sama chodziła. Na razie chodzi przy meblach.

Dziecko może chodzić boso, jak jest ciepło, a podłoże nie jest śliskie i nie występują na nim ostre elementy. Proszę zakładać dziecku skarpetki antypoślizgowe, gdy w pomieszczeniu jest chłodno.  

Jak to jest z butami po innym dziecku? Wiem, że but się dostosowuje, ale czy zwykły kalosz też? Nie jest to jednak obuwie codzienne.

Jestem przeciwniczką zakładania obuwia po innym dziecku. Nasza zasada brzmi: nie zakładaj dziecku butów  „po”  innym dziecku, gdyż wraz z butami możesz „przekazać” mu deformacje stóp i złe nawyki chodzenia.  

 Dla maluszka wybierać buty wysokie do kostki czy jednak nie koniecznie?

W przypadku dzieci do 2. roku życia wskazane są buty typu trzewiczki z cholewką sięgającą powyżej kostek.  Dziecku, które już sprawnie chodzi, można założyć nie tylko trzewiki, ale też półbuty, balerinki czy sandały z tzw. łożem dla pięty (zagłębieniem pod piętę) zapobiegającym przesuwaniu się pięty na boki. Dzieci powyżej 7. roku życia mogą nosić wszystkie typy obuwia.  

Jakie powinny być pierwsze buty dla dziecka, które zaczyna chodzić? Na co zwrócić uwagę? Proszę o uwzględnienie butków na lato.

Poniżej odpowiedź na Pani pytanie z ulotki, którą opracowaliśmy dla Rodziców i Opiekunów dzieci: Kupując pierwsze buty, szukaj obuwia:  

• z cholewką sięgającą nieco ponad kostkę (ale nie za wysoko), ze sprężystą zakładką, która będzie wspomagać prawidłowe ustawienie tyłostopia w stosunku do osi goleni
• z szerokim i wysokim czubkiem, w którym będzie miejsce na prawidłowe ułożenie palców i swobodne poruszanie nimi
• sznurowanego lub z zapięciem na rzepy sięgającym daleko w kierunku czubka, aby można but łatwo włożyć, a następnie dobrze dopasować do stopy
• bardzo elastycznego, zginającego się na linii zginania palców
• z obcasem o wysokości max 5 mm
• z cholewkami i wyściółkami wykonanymi z materiałów, które dobrze pochłaniają i przepuszczają na zewnątrz pot wydzielany przez stopę. Najlepsze będą dla Twojego dziecka buty ze skóry naturalnej i przewiewnej tkaniny
• z wierzchami i podszewkami wykonanymi z miękkich materiałów nieuciskających stóp dziecka
• dłuższego od stopy o około 1 cm w przypadku obuwia z zakrytym czubkiem oraz o 5 mm w przypadku obuwia z odkrytym czubkiem
• bez wkładek ortopedycznych. O tym, czy są one potrzebne Twojemu dziecku, może zdecydować tylko ortopeda. Większość małych dzieci (do 3-4 roku życia) ma pozornie „płaskie stopy”, ponieważ podściółka tłuszczowa wypełnia sklepienie stopy i znika wraz z rozwojem stopy. Jeśli jednak płaskostopie nie zniknie – wizyta u ortopedy jest konieczna.
• dostosowanego do pory roku:

letniego, z paskami z regulacją zapięcia na rzepy lub sprzączki w części przedniej, oraz z zamkniętą piętą. Można kupić dziecku obuwie z cholewkami wykonanymi np. z tkaniny i skórzanymi wymiennymi wyściółkami,  zimowego, które powinno być ocieplone, zabezpieczone przed przemakaniem, najlepiej z wyjmowaną wyściółką, którą łatwo jest wysuszyć. Podeszwy butów muszą zabezpieczać przed poślizgiem.